top of page

Röportaj - Ev İçi Şiddete Karşı Şirketler Ağı - BADV


"BADV, ev içi şiddete karşı işletmelerde destek mekanizmaları oluşturmayı ve kadına yönelik şiddeti görünür kılmayı amaçlıyor"



Esen Özdemir

Proje Yöneticisi - Ev İçi Şiddete Karşı Şirketler Ağı

Sabancı University Corporate Governance Forum (SU CGFT)





Kısaca kendinizden bahseder misiniz?


İşletme ve Siyaset Bilimi okudum. On beş yıl feminist örgütlerde profesyonel ve gönüllü olarak çalıştım. Amargi Kadın Kooperatifi, Cinsel Şiddetle Mücadele Platformu, İstanbul Feminist Kolektif, Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı bu örgütlenmelerden bazıları. 2017-2023 yılları arasında Bilgi Üniversitesi'nde “Gündelik Hayatta Toplumsal Cinsiyet” dersini verdim. İlgi alanlarım arasında feminist hareket tarihi, feminist örgütlenme, toplumsal cinsiyet eşitliği, toplumsal cinsiyet temelli şiddet ve kadına yönelik şiddetle mücadelenin kurumsallaşması yer alıyor.


İş Dünyası Ev İçi Şiddete Karşı (Business Against Domestic Violence-BADV) ile yolum, Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı’nda sosyal çalışmacı olduğum dönemde kesişti. Proje tasarlanırken yapılan ilk toplantısına Mor Çatı’yı temsilen katıldım. Sonrasında eğitmen, danışman ve editör olarak farklı dönemlerde BADV ile çalıştım. 2023 yılından itibaren projeyi koordine ediyorum.


Proje 2013 yılında “İş Dünyası Aile İçi Şiddete Karşı” adıyla başladı. 2022 yılından itibaren “İş Dünyası Ev İçi Şiddete Karşı” adını kullanmaktadır. Bu değişikliğin nedeni, ev içi şiddetin evlilik bağı olmayan ilişkilerdeki şiddeti de kapsamasıdır. Böylece projenin Türkçe ve İngilizce adları uyumlu olmuştur.


BADV’nin hikayesi nasıl başladı? 


BADV, 2003 yılında Prof. Dr. Melsa Ararat tarafından kurulan ve Sabancı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesi ev sahipliğinde çalışmalarını sürdüren SU CGF tarafından  2013 yılında tasarlandı. Projenin tarihsel arka planı ise,  SU CGF’in bir diğer projesi olan Bağımsız Kadın Direktörler’e ( Independent  Independent Women Directors -IWD) dayanmaktadır. 


IWD projesinde, kadınların iş dünyasında yönetim kademelerinde yer almalarının önündeki engellerden birinin ev içi şiddet olduğunun tespit edilmesi üzerine SU CGF ekibi, iş dünyasında ev içi şiddetin boyutlarınıve bu konuda şirketlerin aldığı aksiyonları görebilmek adına bir araştırma yapmaya karar verir. 


2014 yılında yürütülen bu araştırma, beyaz yaka kadınlar arasında yakın ilişki şiddetinin/ev içi şiddetin yaygınlığını, çalışanların şiddet algılarını ve iş yerindeki destek mekanizmalarını ele almaktadır. Sabancı Üniversitesi dahil 20 şirketin katıldığı araştırmanın sonuçları iş dünyası açısından çarpıcıdır. Katılan kadınların %75’i hayatında en az bir şiddet biçimine maruz kaldığını belirtmiştir. Bu rakam, iş dünyasında şok etkisi yaratır çünkü eğitim ve gelir seviyesi yüksek kadınların da yaygın şekilde şiddete maruz kaldığı görülür. Şiddete maruz kalanların çoğunluğu ise, herhangi bir kuruma başvurmamış ve yakın çevresinden destek istemiştir. 


İş yerinde şiddet deneyimini paylaşabilen kadınların oranı ise sadece %15’tir.Katılımcıların %99’u, ev içi şiddetin iş yaşamını ve çalışma performansını etkilediğini belirtmiştir. Bu veriler, beyaz yaka kadınlar arasında şiddetin yaygın olduğunu ve iş yerinde destek mekanizmalarının eksikliğini göstermektedir.


SU CGF, bu bulgulardan hareketle, BADV projesini iki ana amaç etrafında tasarlamıştır. Bunlardan birincisi, yakın ilişkide/ev içinde şiddete maruz kalan özel sektör çalışanlarının şiddet döngüsünü kırmalarına ve şiddetten uzaklaşmalarına destek olmak ve iş hayatına etkin katılımlarını desteklemek. İkincisi ise, “Şiddete Sıfır Tolerans” ilkesini ve toplumsal cinsiyet eşitliğini temel bir değer olarak kabul eden bir iş kültürü yaratarak bu değerlerin toplumsallaşmasına katkı sağlamaktır. 


BADV, şirketlere ev içi şiddetle ilgili kurumsal politikalar oluşturma ve destek mekanizmaları kurma konusunda rehberlik etmektedir.


Projenin ilk destekçisi Hollanda Konsolosluğu'dur. Şu anda UNFPA ve Sabancı Vakfı’nın desteğiyle TÜSİAD ile işbirliği içinde devam etmektedir.



BADV Üyeleri ve çalışmaları hakkında bilgi verebilir misiniz?


BADV proje ekibi 2015 yılında şirketlere aile içi şiddetle /ev içi şiddetle mücadelede iş yeri politikasının nasıl oluşturulacağı konusunda yol göstermek amacıyla “Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle İlgili İşyeri Politikaları Geliştirme ve Uygulama Rehberi”ni hazırlamıştır. 


Bu Rehber’de iş yeri politikası oluşturmanın temel adımlarının yanı sıra şirketlerin yararlanacağı polika belgesi örneği ve ev içi şiddet/aile içi şiddet/yakın ilişki şiddeti konularında ulusal ve uluslararası şirketlerin iyi uygulamaları yer almaktadır. BADV, 2016 yılında 17 şirket ile bu Rehberin pilot uygulamasına başlamış ve şirketlere politika oluşturma eğitimlerinin yanı sıra toplumsal cinsiyet eşitiliği ve ev içi şiddet konularını içeren eğitimler vermiştir. 


BADV projesi kapsamında politika oluşturma eğitimlerine “Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle İlgili İşyeri Politikaları Geliştirme ve Uygulama Rehberi” yayına referansla “Rehber” eğitimleri adı verilmiştir. 


Bunun dışındaki konular ise eğitici eğitim programı altında yer almaktadır. 2016 yılından itibaren bu eğtimlerin içeriği hem şirketlerden gelen geri bildirimlerin hem de bu konulardaki politikaların ve uygulamaların çeşitlenmesinin etkisiyle brilikte güncelenmiş ve zenginleşmiştir. 


BADV şirketi olabilmek için,  Rehber Eğitimi’ni ve 2024 yılı itibarıyla 6 modülden oluşan, BADV Eğitici Eğitimini tamamlamış ve ev içi şiddetle ilgili politikasını oluşturmak gerekmektedir. BADV Rehber eğitimleri, BADV proje ekibi tarafından verilmekte, Eğitici Eğitim Programı’ndaki eğitimler ise ilgili alandaki uzmanlar tarafından verilmektedir. 


2016 yılında 17 şirket ile pilot uygulaması başlayan BADV’ye 2023 yılı itibarıyla 129 şirket dahil olmuştur. Bu şirketlere 2024 yılında 15 yeni şirket daha eklenecektir. 129 şirketimiz içinde henüz politika belgesi olmayanlar bulunmakta ancak bunların politika belgelerini oluşturmaları için 2023 yılı itibarıyla ayrı bir çalışmaya başlamış durumdayız.


BADV proje döngüsünü tamamlayan tüm şirketler, BADV Şirketler Ağı üyesi olmaktadır. Şirketler Ağı, BADV şirketlerinin iş dünyasında ev içi şiddete karşı kolektif bir ses çıkarmak, şirketlerin bu konuda birbirlerinden öğrenmelerini sağlamak ve şirketleri 


BADV’ye dahil olmaya teşvik etmek amacıyla 2022 yılında kurulmuş, gönüllülük esasıyla çalışan bir platformdur. Bu platformda yer alan şirketlerin birçoğu ev içi şiddetle mücadelede iyi uygulama örneklerine sahiptir ve bu konuda liderlik eden kurumlardır. 


Şirketlerimizin, ev içi şiddetle mücadele konusunda çalışmaları şu şekilde sıralanabilir:


Şiddete maruz kalan çalışana:

  • İhtiyacı olan destekleri sağlamak için özel acil yardım hattı oluşturmak veya e-posta adresi tanımlamak

  • Doğru bilgiyi sağlamak ve ilgili kurumlara yönlendirmek

  • Hukuksal ve psikolojik destek vermek

  • İhtiyacı doğrultusunda idari veya ücretsiz izin vermek

  • Maddi destek vermek (avans veya karşılıksız olabilir)

  • Refakat desteği vermek

  • Talebi doğrultusunda iş yerini değiştirmek

  • Güvenlik desteği sağlamak


Bunun yanı sıra şiddet uygulayan kişiye de, özellikle psikolojik destek olmak üzere talebi doğrultusunda şiddet döngüsünü kırması için destek verilmektedir.


Aile içi şiddetin önlenmesine destek veren şirketlerin ne gibi kazanımları olacağını öngörüyorsunuz?


Bu soruya, 2019 yılında yürütülen BADV etki araştırmasından bazı bulgularla yanıt vermek isterim. Araştırmaya, 2016-2019 yılları arasında BADV’ye dahil olan 38 şirket katılmıştır. Bu araştırmada, BADV’nin 2014 yılında ilk yürüttüğü anket ile aynı şirketlerin 2019 yılındaki anket sonuçları karşılaştırılmış ve BADV şirketleri ile kontrol grubu da dahil edilmiştir. Buna göre, “Aile içi şiddete uğrayan bir kadın bu sorunu kendi kendine çözmelidir” diyenlerin oranı 2014’te %17 iken %2’ye düşmüştür. Bu, BADV’nin şirket çalışanlarında farkındalık yarattığını göstermektedir. BADV projesinde yer alan şirketlerde, özellikle kadınların, şiddete maruz kaldıklarında iş yerinden destek almaya daha olumlu yaklaştıkları, iş arkadaşları arasında şiddete maruz kalanları daha fazla fark ettikleri ve şiddet deneyimlerini paylaşmaktan çekinmedikleri görülmüştür.


BADV’nin şirketlere bir diğer önemli katkısı, çalışan bağlılığında yarattığı olumlu değişimdir. BADV şirketlerinde çalışanlar, kurumun çalışanı olmaktan gurur duyduklarını ve yaptığı işi kendi özel işi olarak gördüğünü ifade etmiştir. BADV şirketlerindeki kadınların %42’si, şirketlerinin toplumsal cinsiyet eşitliği ve şiddetle mücadele çalışmalarının kariyer hedeflerini olumlu etkilediğini ve bu sayede kendilerine daha yüksek kariyer hedefi koyduklarını belirtmiştir. Bu bulgu, şirketlerin yetenek yönetimi politikaları açısından önemli bir yol haritası sunmaktadır.


Şiddete maruz kalmanın çalışma hayatını ve performansını etkilediği bir gerçektir. Dolayısıyla, şirketin ev içi şiddetle mücadele çalışmalarının, çalışanların etkin ve verimli iş hayatına katılımına katkı sunacağı açıktır.


Bir çalışanın ev içi şiddete maruz kaldığında iş yerinden destek isteyebileceğini bilmesi ve iş yerine bu konuda güvenmesi, kendisini yalnız hissetmemesini sağlayacak ve şiddetsiz bir hayata geçiş için daha cesur adımlar atmasına yardımcı olacaktır. Şirketin çalışanlarına verdiği destekler, şirket ekosisteminde yarattığı değişimin yanı sıra şiddetsiz bir toplumun yaratılmasına katkı sağlayan, büyük çarpan etkisi olan faaliyetlerdir.


Şirketlerin var oluş amacının sadece kâr elde etmek olduğu söylenir. Ancak artık, kamuoyu şirketlerin toplumsal dönüşümde rol almasını önemsiyor ve eşit, adil, şiddetsiz bir dünya için çaba göstermeleri gerektiğini düşünüyor. BADV’nin iş dünyasını ev içi şiddetle mücadele ekseninde mobilize etmesi ve bu konuda şirketlere rehberlik etmesi, şirketlerin bu beklentileri karşılamasına katkı sağlamakta ve itibarını olumlu yönde etkilemektedir. Ev içi şiddet günümüzün en büyük insan hakları ihlallerinden biri olmaya devam ediyor ve özel sektör, bu ihlallerin önlenmesi ve etkilerinin azaltılmasında önemli bir aktör olmalıdır çünkü ev içi şiddet bir iş yeri sorunudur!



Bilgilendirme: Bu makalede ifade edilen görüşler ve fikirler yalnızca yazarlara aittir ve TDX Consulting veya Workplace in Action® programının görüşlerini temsil etmeyebilir. Yazarlar tarafından sunulan içerik ve fikirler kendi kişisel görüşleridir ve TDX Consulting veya Workplace in Action® programının resmi politikası veya duruşu olarak değerlendirilmemelidir.

Commentaires


bottom of page